Drejt
modernitetit me karrocė invalidėsh
Nė letrat e mbushura
me shkrim shqip, ende ka kalorės tė penės qė i trajtojnė me zhurmė
shqiptarėt si «popull antik»! Megjithatė praktika sikur e thotė
krejt tė kundėrtėn, sepse tė zgjedhurit (elita, paria, quaje si
tė duash) ka kohė qė ia kanė falė dreqit popullin dhe anticitetin
e tij. Dhe ėshtė koha qė kėto gjėra tė thuhen mė nė fund, tė paktėn
si njė kontribut modest pėr t'i vėnė njė rrasė te koka nacionalromantizmit
me tė cilin shqiptarėt duan tė rrokotelen edhe nė shekullin XXI.
Njė popull antik nuk do tė lejonte qė edhe sot nėpėr shtėpinė tonė
tė kalirojnė pėr pikė tė qejfit dreqi bashkė me tė birin.
Janė nėntėdhjetė vjet qė u formua shteti shqiptar. E ai edhe sot
ėshtė poashtu i flashkėt e leshko pėr tė mbijetuar vetė dhe vazhdon
tė ngatėrrrohet ēilimisht nėpėr kėmbėt e tė mėdhenjve.
Mjafton tė analizosh takimin e parisė sė Shqipėrisė nė Bruksel javėn
qė shkoi pėr t'i ardhė marre jo vetėm Fishės sė mjerė, por edhe
secilit, i madh e i vogėl, qė ėshtė shqiptar. Mjafton tė kujtosh
skenat e grindjeve nė Parlamentin Evropian dhe shembjen nė dajak
nė mes tė Brukselit pėr tė kuptuar se shqiptarėt mbetėn i vetmi
popull nė kontinentin e vjetėr qė ka nevojė jo vetėm pėr tutor,
por edhe pėr karrocė invalidėsh.
Nė anėn tjetėr, nė Kosovė po bėhen 3 muaj qė u mbajtėn zgjedhjet
parlamentare dhe paria e vendit vazhdon me komoditet pingpongun
e foteleve. Rugova do me ēdo kusht tė jetė president, edhe pse ka
fituar vetėm 47 pėrqind tė votave. Thaēi do tė bėhet, poashtu me
ēdo kusht, kryeminstėr edhe pse ka fituar vetėm 27 pėrqind tė votave.
Ibrahim Rugova ėshtė lidhur aq shumė me postin e presidentit sa
qė ka kohė qė vetė ka projektuar madje Flamurin presidencial, ndėrsa
djemtė e tij i ka vėnė ta bėjnė dizajnin kompjuteristik. Kėtė bėmė
z. Rugova ua bėnė publike qytetarėve tė Kosovės nė njė intervistė.
Dhe askush nga populli antik nuk skandalizohet pėr kėtė marrėzi
presidenciale. Nė tė njėjtėn mėnyrė edhe tash vepron Hashim
Thaēi. Iu ka mbushur mendja tė bėhet kryeminstėr, edhe pse e di
se nė mandatin e parė e ka bėrė pleh nė tė gjitha fushat, duke u
dėshmuar kryeneē e organizator krejt i paaftė pėr tė formuar dhe
pėr tė udhėhequr njė kabinet qeveritar.
Si mė tha njė gazetar i huaj, i habitur nga banaliteti i grindjeve
shqiptare : «A s'paska njerėz tjerė pos Rugovės e Thaēit nė
kėto dy parti?»
Kjo s'ėshtė hera e parė qė shqiptarėt grinden egėrsisht mes veti,
derisa bota u lutet, u apelon, i urdhėron, e i kėrcėnon tė bashkohen.
Mė 1913, austriakėt u desh t'u luten fiseve tė Shalės e Shoshit
tė bėjnė armėpushim vetėm sa pėr t'ia vėnė gurin e kufirit Shqipėrisė,
ndėrsa kėta vriteshin pėr megje e vada. Nė Konferencėn e Londrės
vajtėn jo njė, po tri delegacione shqiptare. Gjatė luftės sė Vlorės,
Shqipėria-miniaturė kish jo njė, po dy qeveri. Gjatė luftės sė Kosovės,
Kosova edhe mė miniaturė, kish dy qeveri, dy fonde lufte, e besa
shqiptarellat u munduan t'i krijojnė edhe dy ushtri. E kėshtu me
radhė. Jo mė kot gjeniu Konica qahej : «Shqipėrinė e menduan
Rilindasit, e krijuan varfanjakėt, e do ta marrin mė qafė politikanėt !»
Paria kosovare ėshtė nisur jo nga koka, por nga bishti i ēėshtjes,
duke i ēoroditur pėrpjekjet pėr ndėrtimin e institucioneve nė luftė kolltuqesh.
Se kjo nuk ėshtė punė e dy-tre vetave qė po mbajnė vendin peng tash
tre muaj, por mendėsia e ndryshkur e njė rrethi shumė mė tė gjerė,
dėshmon mungesa e platformės pėr dalje nga kriza.
E ajo do tė duhej tė ishte shumė e thjeshtė. Partitė shqiptare nė
Kosovė, thjesht, duhet tė merren vesh si vijon:
1. Shtet njėpartiak s'ka. Asnjė parti s'ka pse e luan PPSH-nė nė
version modern. Deri atė ditė kur vet Beogradi t'u bėn pėr hajr
shqiptarėve Kosovėn e pavarur, pozitė e opozitė shqiptare s'duhet
tė ketė, por pozitė kosovare e opozitė beogradase!
Nėse njė bllok e ka postin e kryetarit, tjetri duhet patjetėr
ta ketė atė tė kryeministrit, sepse partitė kosovare vetėm bashkarisht
(ndoshta) munden ta krijojnė njė tė ardhme tė sigurtė pėr Kosovėn.
2. Pavarėsia nuk ka alternativė.
3. Pėr problemet e bashkėsisė serbe nė Kosovė do tė bisedohet ekskluzivisht
me pėrfaqėsuesit e saj nė vend e kurrė me Beogradin. Kėsaj bashkėsie
shqiptarėt nuk do t'i japin tė drejtat, sepse tė drejtat nuk jipen,
por njihen dhe respektohen. E Kosova i njeh dhe do t'i respektojė
tė drejtat e tė gjithė qytetarėve tė saj, pa pėrjashtim. Me Serbinė,
gjegjėsisht Nebojsha Ēoviēin, Kosova do tė bisedojė vetėm pėr modalitetet
e ndarjes.
4. TMK ėshtė e paprekshme, ai ėshtė institucion themelor i vendit.
5. SHPK-sė t'i jipen komptenca tė plota pėr tė kryer detyrat e veta.
6. Privatizimi nuk ka alternativė.
Vetėm mbi kėto parime
mund tė ndėrtohen institucionet e pėrbashkėta.
Pėrndryshe siē
po veprohet lufta nė emėr tė institucioneve ėshtė kthyer nė njė
luftė tė turpshme pėr kolltukun e presidentit dhe kryeministrit.
Ndėrsa populli antik po kqyr seri dhe po i fėrkon sytė nga bėmat
e bijve qė i zgjodhi vetė.