"SHIFTARI
MADE IN SERBIA"
Shkruan:
Xhafer SHATRI
Kur
blejmë diçka, e shohim se shumica e mallërave e
ka të shënuar dikund prodhuesin, i cili shpeshherë
identifikohet me emrin e vendit: Made in Germany, Made in Switzerland,
Made in China. Por është një prodhim i veçantë,
shumë më subtil, me emrin njeri e me kombësi asksidentalisht
shqiptare, i cili shpeshherë ka një "markë"
që shihet vështirë, por nëse i hap sytë
mirë, mund t'ia lexosh në mos në ballë sigurisht
në veprime: Shiftar Made in Serbia.
Duke
qenë krejtësisht dhe kaherë i liruar nga paranoja
ballkanike e komplotit më duhet të them që në
fillesë se ka kohë që më sëmbon një
dyshim përmbytës për një veprimtari të
veçantë të shtetit serb: ajo e krijimit jo të
Njeriut të Ri, po të Shqiptarit të Ri, kuptohet sipas
nevojave dhe kutit të Serbisë.
Le
të nisemi nga një logjikë krejt e thjeshtë.
Pak kund gjen njeriu teori të përpunuara publikisht për
ndryshimin e faqes së dheut, apo thënë më mirë
të përbërjes etnike të banorëve të
tij, sikur gjen në Serbi. Shteti serb për të dominuar
këto hapësira ka përdorir një arsenal jo vetëm
ushtarak e policor, por edhe shoqëror, pra politik, socioekonomik
e kulturor.
Kjo
është një inxhinieri sociale e stisur deri në
detaje, e me objektive konkrete: Avancimin e mediokriteteve në
radhët e oponentit, e përmbysjen e sistemit të tij
të vlerave, me synim final sundimin e tij. Janë këto
teknika të njohura të sundimit, të përmendura
qysh nga antika. Ato u kanë mundësuar historikisht regjimeve
dorëforta që t'i kontrollojnë vartësit e vet
edhe mentalisht, që është alfa dhe omega e çdo
dominimi. Përmes tyre, burrat dhe gratë më të
ndershme janë leqitur si të përdalë, e të
pamoralshmit janë brohoritur si shenjtorë; patrioti është
damkosur si tradhëtar dhe anasjelltas, tradhëtari është
nderuar si patriot.
Gjithë
procesin se si bëhet e si funksionon kjo fabrikë, më
duhet të pranoj, nuk e di. Por duhet të ketë qenë
diçka si Pallati i Ëndërrave. Një institucion
sekret, gjysmësekret, apo i strukur pavërejtshëm
shi në palët e publicitetit, që ka koordinuar tërësinë
e aksioneve të shtetit serb në Kosovë: spektrin e
masave ndëshkuese, thellimin e skamjes kolektive, ngulfatjen
e arsimit, shkencës, kulturës, përpunimin e opinionit,
shpërlarjen e truve. Dhe jam krejt i sigurt se ky institucion
vazhdon punën, duke iu përshtatur rrethanave të reja.
Përmbarues
të drejtpërdrejtë të kësaj veprimtarie
duhet të jenë pjesëtarët më subtilë
të Kolonës së Pestë, për besueshmërinë
e të cilëve krejt mjedisi (lagjja, shkolla, katedra, institucioni,
ndërmarrja, besimtarët) do t'i fusnin duart në zjarr.
Kurse materiali që përdoret në zejen e tyre janë
njerëzit e pavendosur, që bëhen me dije ose pa dije
viktima e përçues të kësaj veprimtarie.
Ky
"Njeri i Ri" sipas kutit të okupatorit, që e
gjen me bollëk në të gjitha sferat e shoqërisë
kosovare, është prodhim i fabrikës së tullave
ku piqen çerpiqet njerëzore, me shenjën e qartë
të markës: SHIFTAR MADE IN SERBIA.
Kjo
specie njihet që larg nga disa tipare :
"
e ka patjetër një diplomë universitare jugosllave,
si surrogat të dijes e të kulturës;
" beson në fjalët e urta popullore: "punën
e nesërme mos e bëj sot"; "rri para qeve";
"mos lexo tepër se të bijnë flokët e bëhesh
budallë"; "më mirë një euro në
xhep, se dhjetë në komunë";
" kur e kaplon zjarri shtëpinë, bërtet në
kupë të qiellit për rrezikun që paraqet përmbytja;
" kur sundon robëria, krenohet se po ngadhnjen Shpirti
i Lirë dhe Urtia;
" kur kërkohet angazhim, e fton popullin ta ruajë
qetësinë, duke premtuar se ra copë duke punuar për
t'u zgjidhur çështja; ose ta ruajë qetësinë,
se këto probleme janë të vogla në krahasim me
problemet e elitës; ose, kur të del katastrofa haptazi
në shesh, ta ruajë qetësinë, se ne të gjithë
jemi të vegjël për t'i zgjidhur këto probleme
të mëdha.
" kur dikush e sfidon këtë psikomurtajë, atëherë
ligësia e elitës shkëlqen me të gjitha ngjyrat
e ylberit: është ngutaq, s'është koha, është
budalla, e ka nënën kurvë, është provokator,
kohët e fundit ka luajtur menç, s'ka mbetur kush pa
i hypë, ruani se është i kuq, ka lidhje me Rusinë
Askush
si specia Shiftar Made in Serbia nuk di t'i djegë heretikët,
por jo në turrë të druve, e cila megjithatë
shkymet një ditë: po në furrën morale, ku heretiku
s'digjet vetëm deri në palcë, por përcëllohet
përjetë jo vetëm ideja dhe emri i tij, por dhe kujtesa
për të. Sidomos kjo e fundit.
Elita
e kësaj specie janë si minjtë. Ata të parët
e braktisin anijen e përmbytur. Dhe nëse çdo gjë
mbaron tragjikisht; atëhere ata çirren me gojën
plot: ne e dinim fort mirë, ne u thonim, ata s'na dëgjonin,
s'i mëshohet murit me krye!
Por
nëse ndërron situata, atëherë thonë: jemi
lodhur e rraskapitur në përpjekje, kemi flijuar gjithçka
në frontin më të zorshëm, atë të politikës
së hooollë (për dallim prej frontit të lehtë
të istikameve), e kemi nevojë për pushim të
gjatë; ky është popull mosmirënjohës, sepse
nuk po na shpërblen si duhet për sakrificat dhe mundin.
Dora
që u lëviz penjtë, i mundëson species Shiftar
Made in Serbia akrobaci mbinjerëzore në fushën e
politikës. Ata janë, thjesht, Spajdermenë të
politikës. Zakonisht ata, pas çdo rrokopuje, i ke gjithnjë
shëndoshë si molla, të shlodhur, duke shkundur pluhurin
imagjinar prej kostumit, e duke lëmuar frizurën perfekte,
të gatshëm për ta zënë në pusi çdo
kolltuk të pambrojtur që kalon andej pari. Ata janë
mjeshtër të pritave. Prandaj çdo ndryshim ata i
gjen pagabueshëm në pozicion të favorshëm ekonomik,
politik, kulturor, medial etj.
Për
çdonjërin që i ka dy fije mend në krye besoj
se është e qartë se nuk do të mund të ndahemi
lehtë prej Serbisë. Dhe pengesë kryesore në
këtë proces të vështirë do të jetë
specia Shiftar Made in Serbia, për faktin e thjeshtë se
janë "tanët", se janë njerëz "të
besueshëm", "shkollovana me përvojë",
e se janë edhe në vende ku u ecën fjala e u punon
dora.
Një
faktor tjetër është opinioni kosovar, i cili s'është
mësuar ende me të liritë e bezdisshme demokratike,
për të cilat s'ka luftuar, por të cilat i janë
falur me zor prej perëndimorëve. Në fakt ky është
një hise opinion, e nëntë hise xhemat, që flakërohet
kur njerëz pa edukatë - merreni me mend, ju lutem ! -
kërkojnë përgjegjësi prej hoxhallarëve
të politikës.
|